Gevaarlijke stoffen en veiligheid in de chemische procesindustrie (B-KUL-H06T8A)

Doelstellingen
Algemeen doel van de cursus:
1) Risico's herkennen en beoordelen in een labo- en werkomgeving hetzij in de chemische industrie of bij het ontwerpen van producten waarin chemische of biologische agentia worden gebruikt
2) De nodige maatregelen bepalen om risico's uit te sluiten of tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen.
Specifieke doelstellingen:
- De student kan gevaren van chemische en biologische producten identificeren en beoordelen, afzonderlijk en in de context van een proces.
- De student begrijpt de gevaarsvectoren van chemische en biologische producten.
- De student kan informatie over de gevaren van producten opvragen, bv. uit databanken, van wettelijke entiteiten.
- De student begrijpt en kan de informatie over gevaarlijke producten interpreteren (bijv. SDS) .
- De student kent de classificatie en etikettering van chemische en biologische producten.
- De student kent de principes van REACH.
- De student kent de verschillen tussen chemische en biologische productveiligheid.
- De student kent verschillende methodes voor gevarenevaluatie en risicobeoordeling van chemische processen (bv. HAZOP, FMEA, ETA) en kan deze methodes toepassen op een proceseenheid in een chemisch proces.
- De student kent belangrijke preventiemethoden en -concepten (bv. LOPA, veiligheidsfuncties, SIL) en kan deze methoden toepassen op een proceseenheid in een chemisch proces.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
H06T6A : Ontwerpen van chemische productie-eenheden: ontwerpoefening over chemie- ingenieurstechnieken
Plaats in het onderwijsaanbod
- Master of Chemical Engineering (Leuven) 120 sp.
- Courses for Exchange Students Faculty of Engineering Science (Leuven)
- Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde (Leuven) 120 sp.
- Master of Materials Engineering (Leuven) 120 sp.
- Master in de industriële wetenschappen: chemie (programma voor studenten gestart in 2023-2024 of later) (Leuven) 60 sp.
- Master of Chemical Engineering Technology (programme for students started in 2023-2024 or later) (Leuven) 60 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Gevaarlijke stoffen en veiligheid in de chemische procesindustrie (B-KUL-H06T8a)
Inhoud
Inleiding tot de cursus: Incidenten die de procesveiligheid bepalen
DEEL 1: Veiligheid van chemische en biologische producten
- Intrinsieke gevaren van chemische producten (bv. toxiciteit, ontvlambaarheid, enz.) en biologische producten (bv. pathogeniteit)
- Indeling en etikettering (bv. CLP)
- Preventieve maatregelen (bv. persoonlijke beschermingsmiddelen)
- REACH voor gevaarlijke chemische stoffen (bv. wetgeving, chemische veiligheidsbeoordeling)
- Veiligheidstests van (nieuwe) chemische verbindingen
DEEL 2: Veiligheid van chemische processen
- Basis en technisch ontwerp van een proceseenheid (inleiding op het lezen van P&ID's)
- Gevaarsevaluatie en risicobeoordelingsmethoden: principes en voorbeelden (bv. DOW FEI, FMEA, HAZOP)
- Veiligheidsaspecten tijdens project engineering en uitvoering (bv. veiligheidsfuncties, preventie en mitigatie (LOPA), veiligheidsintegriteitsniveau (SIL))
Studiemateriaal
Studiekost: 1-10 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)
Slides en aanbevolen literatuur.
Toelichting werkvorm
Hoorcollege met 1 of 2 gastcolleges.
Evaluatieactiviteiten
Evaluatie: Gevaarlijke stoffen en veiligheid in de chemische procesindustrie (B-KUL-H26T8a)
Toelichting
Het eindcijfer van de cursus bestaat uit twee delen. Een deel evalueert de cursusinhoud over productveiligheid (DEEL 1 van de cursus) en een deel evalueert de cursusinhoud over procesveiligheid (DEEL 2 van de cursus). Voor de evaluatie van productveiligheid stelt elke student een verslag op dat vóór de examenperiode wordt ingeleverd. Voor de evaluatie van de procesveiligheid neemt de student deel aan het schriftelijk examen tijdens de normale examenperiode. Dit schriftelijk examen is een open boek examen, waarbij de student gebruik mag maken van zijn/haar cursusmateriaal, informatie over de specifieke casus/het proces met betrekking tot het verslag, en persoonlijke aantekeningen bij de cursus.
De opdracht over productveiligheid telt voor 40% (8 van de 20) mee in de eindscore. Het schriftelijk examen over procesveiligheid telt voor 60% (12 van de 20) van de eindscore. De scores van het verslag en het schriftelijk examen worden bij elkaar opgeteld om de eindscore te bepalen.
Het is verplicht om aan beide examenonderdelen deel te nemen om te slagen voor de cursus.
Studenten die hun opdracht te laat inleveren zonder geldige reden (doktersattest, of goedkeuring door de cursusverantwoordelijke om een andere reden) worden uitgesloten van het examen.
Studenten die een tweede examenwijziging moeten maken, worden alleen geëvalueerd op een schriftelijk examen (open boek), maar dit examen zal nu zowel product- als procesveiligheidsvragen bevatten.
Toelichting bij herkansen
Studenten die een tweede examenwijziging moeten maken, worden alleen geëvalueerd op een schriftelijk examen (open boek), maar dit examen zal nu zowel product- als procesveiligheidsvragen bevatten.